پرونده برگزاری کنکور سراسری ۹۹ با تمام ماجراهای پرفراز و نشیب درحالی به پایان رسید که بیش از یک میلیون داوطلب همراه با خانوادههایشان نفسی راحت کشیدند.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محیا معصومی- کنکور سراسری برای نوجوانان و جوانان این مرز و بوم به یک غول بزرگ تبدیل شده است که پشت سر گذاشتن آن میتواند رویاها و اهداف بزرگ و کوچکی را با ورود به دانشگاه و جامعهای وسیعتر تحقق بخشد، اما همین هیولای بزرگ با شیوع کرونا روزگار داوطلبان را ترسناکتر از قبل کرد. ترس از ابتلا به کرونا با شرکت در رویداد بزرگی مثل کنکور مسئولان را هم ترسانده بود از همین رو داوطلبان روزهای بیشماری را با اظهار نظرات گاه بیهوده و بیثمر مسئولان برای تعویق یا عدم تعویق کنکور سراسری سپری کردند.
کنکور امسال از دکتری گرفته تا کارشناسی حواشی متعددی داشت، حاشیههایی که روز به روز بر استرس داوطلبان اضافه میکرد و هربار با طرح مسئلهای جدید هیزم تازه در آتش اعتراض داوطلبان میانداخت. اما درنهایت کنکور ۹۹ امسال با تمام فراز و نشیبهایش به پایان رسید، با این پایان نه تنها داوطلبان بلکه خانوادههای آنها هم نفسی راحت کشیدند.
هیچ بهانهای از وزارت علومیها برای تعویق مجدد کنکور پذیرفته نشد شیوع کرونا در کشور باعث شد برای برگزاری کنکور ۹۹ در ۵ گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم انسانی، علوم تجربی، هنر و زبانهای خارجی؛ ستاد ملی مبارزه به کرونا پروتکلهای سختگیرانهای را اعمال کند، از افزایش روزهای برگزاری آزمون و حوزههای امتحانی گرفته تا رعایت فاصله ۱.۸ متری صندلی داوطلبان از یکدیگر.
هرچند که در ابتدای امر وزارت علوم و سازمان سنجش آموزش کشور زیر بار رعایت این پروتکلها نمیرفتند و اجرای آنها را در بازه زمانی کوتاه مقدور نمیدانستند، اما ستاد کرونا این بهانه را برای تعویق کنکور سراسری نپذیرفت و ضمن الزام وزارت علوم و سازمان سنجشبه رعایت دستورالعملهای بهداشتی، تاریخ برگزاری کنکوررا از ۲۹ مرداد تا ۱ شهریور تغییر نداد.
البته در این بین بودند مسئولانی که سنگ داوطلبان را به سینه میزدند و با خبر دادن از یکسری اختلافات بین اعضای هیئت دولت و اعضای ستاد کرونا قصد داشتند کنکور را لغو یا به تعویق بیندازند، اما با توجه به آنکه مسئولان بهداشت و درمان کشور بارها نسبت به شیوع گسترده کرونا در شهریور و مهرماه همزمان با شیوع آنفولانزا هشدار داده بودند، بدون توجه به این اظهار نظرات دستور به اجرای هرچه سریعتر کنکور سراسری دادند.
کنکوریها از بند آزمون سراسری امسال رها شدند کنکور ۹۹ با رقابت ۱۰۱ هزار و ۶۷۴ داوطلب در گروه آزمایشی هنر روز چهارشنبه ۲۹ مردادماه استارت خورد و پس از آن با رقابت ۱۳۷ هزار و ۱۷۶ داوطلب در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی و رقابت ۳۱۹ هزار و ۶۲۲ داوطلب در گروه آزمایشی علوم انسانی روز پنجشنبه ۳۰ مردادماه، رقابت ۵۲۷ هزار و ۲۷۵ داوطلب در گروه آزمایشی علوم تجربی روز جمعه ۳۱ مردادماه و درنهایت با رقابت ۱۶۱ هزار و ۷۰۲ داوطلب در گروه آزمایشی زبانهای خارجی روز شنبه یکم شهریورماه، به خط پایان رسید.
از تعداد داوطلبان کرونایی آزمون سراسری امسال هم نباید چشمپوشی کرد، ۵۹ داوطلب کرونایی در قرنظینه خانگی و یک داوطلب کرونایی بستری در بیمارستان هم جزو داوطلبان کنکور ۹۹ بودند که حوزه امتحانی آنها از دیگران جدا بود. به عنوان مثال در این ۴ روز برگزاری کنکور ۹۹ بیمارستان طالقانی میزبان داوطلبان مبتلا به کرونا ساکن تهران شد.
۱۴۵ هزار داوطلب به کنکور ۹۹ نیامدند در کنکور امسال حدود ۱۰ درصد داوطلبان ثبتنام شده (حدود ۱۴۵ هزار نفر) کارت ورود به جلسه دریافت نکردند که این امر میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، شاید ترس از ابتلا به کرونا، شاید بیماری، شاید ترجیح بر ثبتنام در رشتههای بدون کنکور دانشگاهها یا هر شاید دیگری. البته ناگفته نماند که تعداد غایبان هنوز به صورت نهایی اعلام نشده است و این آمار پس از جمعآوری و شمارش پاسخنامههای آزمون از سوی سازمان سنجش آموزش کشور منتشر میشود.
علیرغم آنکه مسئولان کشور به پذیرش بدون کنکور داوطلبان در دانشگاههای کشور تمایل دارند و به صورت مداوم از مزایا و ظرفیتهای بیشمار دانشگاههای دولتی و غیردولتی در این دورهها صحبت میکنند، اما استقبال داوطلبان از شرکت در کنکور برای رقابت در رشتههای اسم و رسمدار همچنان ادامه دارد. گویا قرار نیست داوطلبان برای پذیرش در این دورهها فریب مسئولان را بخورند، چون با جود آنکه وزیر علوم اعلام کرده است ۲۰ درصد رشتههای دورههای روزانه بدون کنکور پذیرش دارند، اما با نگاهی ساده به دفترچه رشتههای بدون کنکور میتوان دید که در این فهرست خبری از دانشگاههای دولتی مطرح و رشتههای پرطرفدار نیست.
حاشیههایی که دست از سر کنکوریها بر نمیدارد روز نخست برگزاری کنکور که داوطلبان، آزمون هنر را تجربه میکردند حواشی مختلفی از جمله لو رفتن سوالات کنکور مطرح شد و کانالها و صفحات مجازی عکسها و اخباری را دست به دست میکردند که نشان از افشای سوالات کنکور میداد، اما چند ساعتی بیش نگذشت که سازمان سنجش آموزش کشور ضمن تائید امنیت برگزاری آزمونها به این اخبار واکنش نشان داد و اعلام کرد که یک داوطلب مبتلا به کرونا در آزمون هنر با سوءاستفاده از احساسات مراقبان، موبایل خود را به جلسه کنکور برده و با غفلت مراقب هنگام پخش دفترچه سوالات اختصاصی آزمون، از برگه سوالات عمومی عکس گرفته و منتشر کرده است تا اینگونه شبهه در برگزاری آزمون را به دیگران القا کند.
این فرد در همان روز دستگیر و به مراجع قضایی برای اشد مجازات طبق درخواست سازمان سنجش تحویل داده شد، اما این فرد تنها فرد متخلف نبود و افراد یا شاید هم گروههایی با ساختن صفحات جعلی از خبرگزاریهای رسمی کشور نحوه برگزاری آزمون و امنیت سوالات را زیرسوال بردند که سازمان سنجش و مراجع قضایی نسبت به این رفتار آنها واکنشی نشان ندادند.
برنامهریزی برای زیر سوال بردن برگزاری کنکور روز دوم و سوم برگزاری کنکور سراسری هم آنچنان بیحاشیه نبود و با وجود آنکه ابراهیم خدایی بعنوان رییس سازمان سنجش امنیت سوالات را تائید و اخبار لو رفتن آنها را جعلی خوانده بود، اما مجددا لو رفتن سوالات کنکور بر سرزبانها افتاد. چرخیدن اینگونه اخبار باعث شد تا تیمهای برنامهریز برای القای شبهه در نحوه برگزاری آزمون سراسری شناسایی و دستگیر شوند.
درواقع حفاظت آزمون سازمان سنجش آموزش کشور با همکاری دستگاههای امنیتی انتظامی تیمهایی در استانهای فارس و استانهای غربی که مشخصا جهت ارسال عکس از حوزههای امتحانی و سوالات بعد از شروع آزمون برنامهریزی کرده بودند شناسایی و جهت اقدامات بعدی به مبادی ذیربط معرفی کردند.
به گفته خدایی با توجه به آنکه کلید اولیه سوالات کنکور ۹۹ (داخل کشور) از ساعت ۲۱ روز دوشنبه سوم شهریورماه در دسترس عموم قرار خواهد گرفت تمامی داوطلبان میتوانند عکسهای منتشر شده از سوالات لو رفته را با کلید سوالات سنجش مقایسه و نسبت به جعلی و کلاهبرداری بودن این اخبار آگاه شوند.
تخلف داوطلبان با غفلت مراقبان این همه ماجرا نیست چرا که خود شخص رییس سازمان سنجش آموزش کشور در بازدید از یکی از حوزههای امتحانی آزمون سراسری اعلام کرد: هیچ سوالی قبل از کنکور در فضای مجازی منتشر نشد، اما برخی داوطلبان به صورت موردی موبایل به جلسه کنکور بردند و بعد از پایان دروس عمومی برخی از این سوالات منتشر شد. تخلف برخی از داوطلبان، همراه داشتن موبایل و عکس گرفتن از آن در جلسه به دلیل غفلت مراقبان هنگام توزیع سوالات آزمون اختصاصی بود.
همین تخلف به ظاهر ساده در روزهای حساس کنکور برای داوطلبان از نحوه برگزاری کنکور ذهنیت منفی میسازد و این امر به خودی خود به این ماجرا دامن میزند که مراقبان غفلت کرده و داوطلبانی تقلب کردهاند هرچند که سازمان سنجش اقدام آنها را نه برای تقلب بلکه برای القای شبهه در نحوه برگزاری مطرح کند.
برگزاری کنکور سراسری خالی از ضعف نبود وزارت علوم که تمام کوتاهیهایش در برنامهریزیها و تصمیمگیریهای آموزشی دانشگاهیان در روزهای کرونازده بارها برهمگان روشن شده است، اقداماتش این بار در برگزاری کنکور سراسری هم چنگی به دل نمیزند از جرات نداشتن برای اعلام یک تصمیم قاطع درباره تعیین زمان برگزاری کنکور گرفته تا زیربار نرفتن رعایت پروتکلهای بهداشتی برای برگزاری آزمون در بازه زمانی کوتاه. در کنار وزارت علوم، سازمان سنجش آموزش کشور هم سعی کرد تمام نکات مثبت برگزاری کنکور را به نمایش گذارد تا شاید نکات منفی آنها همچون عدم ساماندهی تجمع خانوادهها در مقابل حوزههای امتحانی، عدم انتخاب صحیح مراقبانی دقیق برای جلوگیری از تقلب و شیطنتهای برخی داوطلبان و ... دیده نشود.
پیشبینی مسئولان برای اعلام نتایج آزمون مطابق اعلام سازمان سنجش آموزش کشور و همچنین وزارت علوم قرار است که هفته نخست مهرماه نتایج اولیه کنکور ۹۹ اعلام و پس از آن در بازه زمانی کوتاهی انتخاب رشته داوطلبان انجام شود تا ضمن اعلام نتایج نهایی آزمون سراسری در هفته پایانی مهرماه، دانشگاههای کشور بتوانند ثبتنام نودانشجویان را از ابتدای آبان ماه شروع کنند. حال باید دید تلاش شبانهروزی مسئولان سنجش و وزارت علوم برای جبران عقبافتادگیهای داوطلبان کنکور چه ثمرهای خواهد داد و آیا پیشبینی آنها برای طی این روند صحیح از آب درمیآید یا خیر؟
از آنجایی تمامی داوطلبان کنکور سراسری قبل از شرکت در آزمون ملزم به تکمیل فرم خوداظهاری در سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بودند این وزارتخانه قرار است در ۱۰ روز آینده داوطلبان شرکت کننده را مجددا غربالگری کند تا اگر احتمالا به کرونا مبتلا شده بودند، شناسایی و درمان شوند.
آنطور که سازمان سنجش از آمار نظرسنجی داوطلبان و رضایتمندی بیش از ۹۰ درصدی آنها از رعایت پروتکلهای بهداشتی و روند برگزاری کنکور خبر میدهد امیدواریم غربالگری وزارت بهداشت هم طی روزهای آینده آمار حداقلی ابتلا به کرونا را در بین داوطلبان کنکور ۹۹ نشان دهد.